Radioactief afval
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Radioactief afval is materiaal dat radioactieve isotopen bevat of ermee besmet is, waarvoor geen praktische toepassingen meer zijn en dat vanwege de straling veilig moet worden beheerd.
Omschrijving
Radioactief afval ontstaat bij diverse activiteiten, waaronder de opwekking van kernenergie, medische toepassingen, wetenschappelijk onderzoek en industriële processen. Het kan variëren in de mate en duur van radioactiviteit. Vanwege de potentieel schadelijke aard voor mens en milieu is het noodzakelijk om radioactief afval veilig te isoleren, te beheersen en te controleren. Dit beheer is gebonden aan strenge wettelijke regels.
Herkomst
Radioactief afval is afkomstig uit uiteenlopende bronnen. Naast kernenergiecentrales, waar verbruikte splijtstof vrijkomt, zijn ziekenhuizen, onderzoekscentra en diverse industrietakken, zoals de olie-industrie, producenten van radioactief afval. Ook bij de winning en verwerking van nucleaire brandstof en de ontmanteling van nucleaire installaties ontstaat radioactief afval.
Classificatie
Radioactief afval wordt ingedeeld op basis van het activiteitsniveau en de aard van de straling. In Nederland wordt onderscheid gemaakt tussen hoogradioactief afval (HRA), laag- en middelradioactief afval (LMRA), inclusief NORM-afval (Naturally Occuring Radioactive Material), kortlevend afval en vrijgesteld afval. Hoogradioactief afval vereist zware afscherming en produceert warmte, terwijl voor laag- en middelradioactief afval een betonnen omhulsel vaak volstaat om de straling te verminderen.
Opslag
De opslag van radioactief afval is essentieel om mens en milieu te beschermen tegen straling. Tijdelijke opslag vindt vaak bovengronds plaats in speciaal ontworpen gebouwen, zoals bij COVRA in Nederland. Voor de lange termijn wordt wereldwijd onderzoek gedaan naar permanente eindberging in diepe, stabiele geologische formaties zoals klei of zoutlagen. Dit om het afval voor duizenden jaren te isoleren van de biosfeer.
Vergelijkbare termen
Kernafval
Gebruikte bronnen: